DOĞAYA KAÇIŞ

”Yeni Zelanda Dağ Emniyeti Konseyi” verilerine göre, Yeni Zelanda‘da, nehir geçişlerinde her yıl, çoğuda deneyimli dağcılar ve doğa yürüyüşçüleri olmak üzere, ortalama 3 kişi ölüyor.  4,5 milyon nüfuslu küçük bir ülkede, bu kadar yüksek sayıda ölüm olması, akan suyun gücünü göstermesi açısından çok önemli bir veri… Ayak bileklerini aşan ve yüksek bir debisi olan tüm sular, otomobilleri, kamyonları sürükleyebilecek kadar güçlü olabilir ve bu nedenle potansiyel tehlikedir.

NEHİRLERİN TEHLİKELERİ: Nehir geçişi esnasında karşılaşabileceğimiz ve tamamı ölümcül olabilecek tehlikeler şunlar.

1. Suyla birlikte sürüklenerek boğulmak,

2. Sürüklenerek kayalara çarpmak,

3. Akıntıyla sürüklenen kütük , enkaz vb. cisimlerin çapması

4. Hipotermi

NEHİRLERİN KARAKTERİSTİKLERİ: Nehir geçişinde karşılaşabileceğimiz bu tehlikelere baktıktan sonra, şimdi de nehirlerin bazı temel karakteristiklere bakalım.

1. Nehirlerin durumu zamanla ve hava şartları ile değişir ve bu değişim genelde tahmin edilemez.

2. Dağlık alanlardaki nehirler sabah erken saatlerinde geçiş için daha uygundur. Hava ısındıkça eriyen karlar, nehir debisini arttırır.

3. Dik, kayalık vadilerdeki nehirlerin seviyesinde, yağmurla birlikte çok dramatik artışlar olabilir.

4. Bazı nehirler sadece bir kaç saat geçilemez olur, bazı nehirler ise gün boyunca..

5. Nehirlerin görünen tehlikeleri yanında, su altında görünmeyen tehlikeleri de olabilir.

6. Eriyen buzul sularının oluşturduğu soğuk nehirler, umduğunuzdan çok daha kısa sürede hipotermiye sebep olur.

NEHİR GEÇİŞİ DEĞERLENDİRME, GEÇİŞ BÖLGESİ BELİRLEME VE KARAR: 

1. Bir nehir ile karşılaştığımızda ilk önce şu soruyu sormalıyız. ”Bu nehri geçmeye ihtiyacım var mı? İhtiyacınız yoksa geçmeyi hiç denemeyin.

2. Geçmeniz gerekli ise, bu kez emniyet açısından değerlendirin. Aşağıdaki özellikleri taşıyan nehir bölgelerinden geçmeyi asla denemeyin.

      a. Nehir suyu çamurluysa ya da renginde bir anormallik var ise,

      b. Sular kabararak ve köpürerek akıyorsa,

      c. Nehir yatağından yuvarlanan taş sesleri geliyorsa,

      d. Akıntı kütükleri ya da diğer enkazları sürüklüyorsa,

      e. Yanlızsanız ve derinlik diz kapaklarınızı aşıyorsa,,

3. Eğer nehir çok  güçlü ve hızlı akıyorsa ayak bileklerinizi geçen, orta kuvvet ve şiddette akıyorsa diz kapaklarınızı geçen, çok yavaş akıyorsa göğüs seviyenizi geçen suları denemeyin.

4. Eğer nehirde yukarıdaki özelliklerin biri veya birkaçı varsa, nehir boyunca yürüyerek daha uygun bir bölge arayın. Genelde nehrin ciddi anlamda genişlediği bölgeler, su debisinin azalması nedeniyle daha kolay bir geçiş imkanı verir.

5. Geçişe uygun bir nokta bulduğunuzda, yüksek bir banka çıkıp derinlikleri kontrol edin ve geçişe uygun bir koridor arayın Dipte kum ve çakılları görmek derinlik hakkında size olumlu bir veri verebilir.

6. Nehir geçmek, genelde akıntı yönünde yanlamasına bir hareket de içerir. O nedenle nehri geçeceğiniz yeri belirlerken, çıkış noktasının akıntıya göre biraz daha aşağıda olacağını göz önünde bulundurun.

 Çıkış noktası akıntı yönünde aşağıda kalır.

NEHİR GEÇİŞİNE HAZIRLIK: Nehir geçişini  yapacağınız bölgeye karar verdikten sonra şu hazırlıkları yapın.

1. Sırt çantanızda ki, önemli malzemeleri torbalara koyarak su geçirmez hale getirin.

2. Sırt çantanızın bel ve göğüs kemerlerini açın. Böylelikle bir aksilik olup, akıntıya kapıldığınızda, kolaylıkla sırtınızdan atabilirsiniz.

3. Tozluklarınızı ve pantalonuzu çıkarın, şort giyin. Çünkü pantalon ve tozluk, suya temas eden yüzeyi büyütür ve maruz kalacağınız kuvvet artar.

4. Nehri asla çıplak ayakla geçmeye çalışmayın. Çıplak ayakla kayma ve ayaklarınızı yaralama riskiniz çok daha fazladır. Bırakın ayakkabılarınız ıslansın, daha sonra kurutursunuz.

5. Akıntıya kapılmanız durumunda, ne tarafa sürükleneceğinizi ve nereden kıyıya çıkabileceğinizi kontrol edin ve neler yapabileceğinizi planlayın.

NEHİR GEÇİŞİ :

Nehir geçişini ister tek başınıza, isterseniz gurup halinde yapın. Mutlaka şu iki hususa dikkat edin.

  **** Akıntıya en küçük cepheniz bakıyor olsun, yani akıntının akış yönüne yan durun. Çünkü cepheniz genişledikçe, suyun uyguladığı kuvvet çok artar.

  **** Asla emniyet maksadıyla kendinizi bir iple bağlamayın. Çünkü akıntıya kapıldığınızda, başınızı suyun dışında tutmanız çok zor olur ve boğulabilirsiniz.  (Ağustos 2010’da, 29 yaşındaki İsviçreli Claire Ackermann, Christopher Mccandless‘in hayatını kaybettiği 142 nolu otobüse yapılan bir anma yürüyüşünde, Teklanika Nehrini geçerken öldü. Ölüm nedeni, emniyet nedenle kendini iple kıyıya bağlamış olmasıydı. Akıntıya kapılınca suyun üstüne çıkmayı başaramadı.)

1. Gurup halinde nehir geçiş tekniği: Bu teknik özellikle diz kapağını aşan sularda uygulanır. Gurubun en güçlü üyesi akıntıyı ilk karşılayacak kişi olarak yer alır. Gurubun sonuna 2. güçlü kişi konur. Diğer gurup üyeleri arada yer alır. 

Ekip üyeleri yan yana sıralanmalı ve birbirlerine sarılarak arkadaşlarının pantalon kemerlerini bellerinden sıkıca tutmalıdırlar. Omuzdan destek asla alınmamalıdır.

Ekip üyeleri, akıntı yönündeki en güçlü kişinin hareketleri ile uyumlu olarak, acele etmeden yavaşça ve koordineli hareket etmelidir.

 Doğru tutuş

Yalnış Tutuş

 2. Tek başına nehir geçişi: Su diz kapaklarınızı aşıyorsa ve güçlü bir akıntı varsa nehri  geçmekten vazgeçin derim. Ancak geçmek bir zorunluluksa, yaklaşık 2 m. boyunda ve ağırlığınızı taşıyacak derecede kuvvetli bir dal ayarlayın. (Mevcut trekking batonlarınızı diz kapağınızın altındaki su seviyelerinde kullanabilirsiniz.) Suya akıntı yönüne yan verecek şekilde girin. Batonu derinliği ve zemini kontrol ederek, akıntı yönünün tersine ilerinizdeki bir noktada sağlamca zemine oturtun. Sonra yavaşça adım atarak ilerleyin. Dengenizi sağlayınca batonu aynı şekilde ileri taşıyın. Bun hareketi nehri geçene kadar sürdürün.

Bu yazı ‘Yeni Zelanda Dağ Emniyeti Konseyi‘nin (New Zeland Mountain Safety Council), ”River Safety” adlı dökümanı ana referans alınarak hazırlanmıştır..