DOĞAYA KAÇIŞ

Sherpalar dağcılık camiasının zencileridir… Beyaz adamları, ip ve merdiven döşeyerek, neredeyse ellerinden tutup zirvelere onlar çıkartırlar… Ancak ertesi gün gazete manşetlerini beyaz adamlar kaplar. Kahraman onlar olur, Sherpaların esamisi okunmaz.

Everest’e ilk çıkışı Edmund Hillary ve Sherpa Tenzing Norgay birlikte yaparlar. Oysa ertesi günkü gazetelerde Tenzing Norgay’ın adı yoktur, başlıkta ondan hamal diye bahsedilir… Tüm itibar Hillary’e verilir…

Bu büyük bir haksızlıktır, çünkü Sherpalar olağanüstü dağcılardır… Genellikle çok yüksek irtifalarda doğarlar, büyürler ve yaşarlar. Hatta 5164 metre rakımda bile köyleri var. (Everest – ”Gorak Shep’’’) Bizim Ağrı Dağımızın zirvesinden bile yüksek… Bu nedenle de Sherpa’lar çok iyi dağcı olurlar…

Ancak dün farkettim ki http://www.dogayakacis.com‘da tanıttığım dağcılar arasında da, bir tane bile Sherpa yok. Hep beyaz adamları tanıtmışım. Yani bu haksızlık kervanına bende dahil olmuşum. Vicdanımı rahatlatmak için hemen bir Sherpa Dağcı tanıtım yazısı hazırlamaya oturdum.

Onun adı Apa Sherpa….

Apa Sherpa, dünyanın en yüksek zirvesi olan Everest’e tam 21 kez tırmanarak, inanılması güç bir rekora imza atan süper bir dağcı…. O nendenle lakabı da ”Süper Sherpa”… (Everest’e 21 kez tırmanan ve Apa’nın rekoruna ortak olan ”Phurba Tashi” isimli bir Sherpa daha vardır. Onu da başka bir yazıda tanıtacağım)

Lhakpa Tenzing Sherpa, 20 Şubat 1960’da, Nepal’de, Khumbu vadisinde, Çin sınırına yakın küçük bir köy olan Thame‘de doğdu. Sherpalar dağcı doğar demiştik. İşte onun bir örneği olarak, henüz daha 3 aylıkken annesi ile birlikte büyük bir çığa yakalandı ve annesinin sırtında ki sepetten fırlayarak, bir buz kornişinin altında takıldı kaldı. Sağ kurtulan annesi onu bulduğunda en küçük bir yarası bile yoktu… Annesi bu mucize sonrası, bir teşekkür duası yapması için onu Lama’ya götürdü. Lama tarafından ona, çok sevilen anlamına gelen ”Apa” adı verildi.

Apa hep doktor olmak istedi, ancak 12 yaşına geldiğinde babası öldü ve annesi ile 5 kardeşinin sorumluluğunu almak zorunda kaldı. Okulu bıraktı ve dağcılık guruplarının tırmanışlarında hammallık, mutfak yardımcılığı yapmaya başladı. 1985 yılından itibaren tırmanma kariyeri başladı, ancak 1990 yılına kadar ona zirve yapma fırsatı verilmedi.

Apa, Everest’in zirvesine ilk kez 10 Mayıs 1990 tarihinde, Peter Hillary (Edmund Hillary’nin oğlu) ve Rob Hall tarafından yönetilen bir Yeni Zelanda ekibi ile birlikte ulaştı. Bu onun 4. zirve denemesiydi. Bu başarılı tırmanıştan sonra dağcılık kariyeri ”Sirdar” (Tüm Sherpaları kiralayan ve organize eden kişi) olarak devam etti ve 1990-2011 yılları arasında Everest’e tam 21 başarılı tırmanış yaptı. Ayrıca pek çok ta başarısız tırmanış denemesi oldu….

1996 yılında, yakın arkadaşı Rob Hall‘un tüm baskılarına rağmen, evinin bakım ve onarımını yaptırmak maksadıyla düzenlenen ekspedisyona katılmadı. Bu ekspedisyon, ”İnto Thin Air” filmine de konu olan büyük bir faciaya dönüştü ve Rob Hall dahil 9 dağcı öldü..

2012 yılında, iklim değişikliğine dikkat çekmek ve yolu tanıtmak amacıyla, 3 arkadaşı ile birlikte, yeni kurulan ”Great Himaliya Trail” yürüyüş yolunu thru-hike olarak yürüdü. (1700 km.)

Apa, 1988 yılında doğduğu köy olan Thame’in bir yerlisi olan Yangjin ile evlendi. Tenjing ve Pemba adında iki oplu ile Dawa adında bir kızı oldu. Çocuklarına daha iyi bir gelecek sunabilmek adına, Jerry Mika adlı bir arkadaşının yardımı ile ABD’ne taşındı. 2009 yılında, Nepal’in eğitim ve ekonomik kalkınmasına katkı sağlamak adına ”APA SHERPA VAKFI”nı kurdu. Halen ailesi ile birlikte Draper, UTAH’ta yaşamaktadır.