DOĞAYA KAÇIŞ

Doğada kendimiz dışındaki yaban hayatı fark edebilmek, doğayı anlama ve bir hayat-ı idame durumunda da hayatta kalabilme adına çok önemli… Bunun da pek çok yolu var. Hayvanları;

1. Seslerinden

2. Ayak izlerinden,

3. Dışkılarından,

4. Ağaçlara bıraktıkları pençe izlerinden,

5. Postlarından/derilerinden

6. Kokularından,

7. Yediklerinden tanımak mümkündür.

Bu bölümde öncelikle hayvanların ayak izlerini tanımaya çalışacağız.

Bir ayak izine bakarak kesinlikle şu hayvandır demek her zaman mümkün değildir. Çünkü benzer hayvan türlerinin ayak izleri birbirine benzer. Ayrıca zeminin yapısı, hava durumu, izin ne zaman bırakıldığı, başka izlerle karışıp karışmadığı vb.pek çok husus tahminin doğruluğunu etkiler. Bu nedenle ancak doğayı sürekli gözlemleyip, mümkün olduğunca çok ipucu toplamakla doğru bir tanıda bulunabiliriz. Doğada bırakılmış bir ayak izini tanımada bize şu hususlar referans olur.

1. Bölgenin faunası (yaban hayatı)

2. Ayak izinin şekli

3. Ayak izinin büyüklüğü

4. Ayak izinin derinliği

5. Yürüyüş/koşma/sıçrama şekli

6. Adım büyüklüğü

7. Topoğrafya (Dik eğimlerde hayvanlar daha küçük iz bırakır)

Aşağıda, ülkemizde yaşayan belli başlı yaban memelilerinin ve yürüyüş yollarında çok sık karşılaşacağımız evcil hayvanların ayak izlerini tanımanıza yardımcı olabilecek temel bilgileri bulabilirsiniz.

 

1. BOZ AYI:

Grizzly ön ayak..

Boz ayı 5 parmaklıdır ve içine çekemediği, boyu 6-7 cm.’yi bulabilen (Grizzly denen Kuzey Amerika boz ayılarında 10 cm. yi bulabilir) tırnakları vardır. Ön ve arka ayak izleri farklıdır ve birbirinden kolaylıkla ayrılabilir. Genellikle ayak izleri birbirine dokunmayacak şekilde, ancak yakın basarlar. Ülkemizdekilerin ağırlıkları 100 kilogramdan 300 kilograma kadar değişebilir (Grizzly 800 kg.a ulaşabilir). Ayak izi genişliği her iki ayak içinde 10 cm. civarındadır. Boyu ise ön ayakta 10 cm., arka ayakta ise 17-18 cm.civarındadır. Kuzey Amerika boz ayısı (grizzly)’nin ise çok daha büyüktür.

Aşağıdaki videolar Kuzey Amerika boz ayısına yani Grizzly’e aittir. Bizim ülkemizdeki ayılarla aynı türdendir yalnız dah büyüktürler. Ağırlıkları 750 kg.a kadar çıkabilir.

 

2. KURT:

4 parmak ve bir aya olmak üzere 5 parçalı bir ayak izi vardır. Ön ve arka ayaklar birbirine çok benzer ve köpek, tilki, çakal gibi hayvanlarla kolaylıkla karıştırılabilir. Ancak kurt ayak izi en büyük olandır ve yaklaşık bir yumruk büyüklüğündedir. Büyük köpeklerin ayak izleri kurt izine yakın olsa da, biraz daha küçüktür. Ayrıca kurtlar arka ayaklarını ön ayaklarının bastığı noktaya basarlar.. Köpekler işe ön ayak-arka ayak arasındaki bir noktaya basarlar. Esas ayırıcı nokta budur. Çakal ve tilki ayak izleri ise daha küçüktürler.

 

3. KÖPEK, ÇAKAL, TİLKİ :

Köpek, çakal ve tilki ayak izlerinde esas belirleyici büyüklük ve basış şeklidir. Tilki izi en küçük izdir. Çakal ayak izinin arkasında da küçük bir hörgüç vardır.

Kurt, çakal, tilki ayak izleri karşılaştırması…

 

4. YABAN DOMUZU :

Çift toynaklıdır, toynakların arkasında ise iki tırnak vardır.  Tırnaklar açılarak ve yayılarak yere basar. Ağırlıkları 50 – 350 kg arası değişir. Ortalama bir el büyüklüğünde iz bırakır.

 

5. GEYİK:

Yaban domuzu izini andırır.  Toynak arkasındaki tırnak izi domuzda açık ve büyükken geyikte bu iki nokta gibidir. Ayak izleri daha küçüktür.