DOĞAYA KAÇIŞ

Sikke, tırmanış esnasında, kaya üzerindeki çatlaklara, deliklere çakılarak emniyet almaya yarayan, çivi gibi işlev gören temel bir ekipmandır.

Üretildiği malzemeye göre, yumuşak ve sert sikkeler olmak üzere iki ana sikke türü vardır. Yumuşak sikkeler, kayadaki çatlaklara çakılırken, çatlağın şekline göre deforme olurlar ve  bu nedenle iyi bir tutuş sağlarlar. Ancak çekerleri sert sikkelere göre azdır. Yumuşak sikkeleri çıkarması zordur ve bu nedenle sık sık, çatlakta bırakma zorluğu ortaya çıkar. Sert sikkeler ise çatlağın şekline uymayıp, çakıldığı yönde kayayı parçalayarak gider.

Sikkeler, dağcılığın ilk dönemlerinde, dövülebilir demirden, yani yumuşak sikke olarak üretilmiştir. Bu sikkelere, Alplerin yumuşak kireçtaşında iyi bir işlev görmüştür. Ancak 1950’lerde, Yosemite vadisinin sert kayalıklarında keşif tırmanışları başladığında, yumuşak sikkelerin pek işe yaramadığı görüldü. İsviçreli bir kaya tırmanıcı olan John Salathe, sertleştirilmiş çelik kullanarak bugünkü modern sikkelerin tasarımını yaptı.

Sikkeler, şekillerine ve kullanılış yerlerine göre 5 ana çeşide ayrılabilir.

1. Profil sikkeler: V, U biçiminde olabilir ve geniş çatlaklarda kullanılırlar.2. Üniversal sikkeler: Dönme hareketiyle sıkışan bir sikkedir. Dik ve yatay çatlaklarda kullanılır.3. Yaprak sikkeler: Derin olmayan yatay çatlaklarda kullanılır.4. Bıçak Sikkeler: İki gözü ve tek yüzeyi vardır. Çok ince çatlaklarda kullanılırlar.5. Halkalı sikkeler: Sadece inişte kullanılırlar.

6. Bong sikkeler: Metalin ikiye katlanmasıyla yapılmış, üzerinde kuvvet kolunun kısaltılabilmesi için delikler olan sikkelerdir.

Sikkeler kayaya çakılmadan önce çekiçle vurularak sağlamlığı kontrol edilmelidir. Daha sonra çatlağa en uygun sikke seçilmelidir. Sikkenin üçte biri, çekiç kullanmadan el ile çatlağa sokulabilmelidir. Çakarken çekiç ve sikkeden tiz bir ses gelmesine dikkat edilmelidir. Boğuk bir ses, kayanın çürük olduğunu gösterir. Sikke kayaya gözü tam oturacak şekilde çakılmalıdır. Eğer tam oturmamışsa, perlon ile kuvvet kolu kısaltılmalıdır.