DOĞAYA KAÇIŞ

Doğada yaşamak mecburiyetinde olsaydınız ve yanınıza tek bir alet alma şansınız olsaydı, sanırım iyi bir bıçak seçerdiniz? Çünkü elle yapmanın çok zor olduğu işleri, iyi bir bıçakla kolaylıkla yapmak mümkündür.

Doğada kullanılan bıçakları 3 kategoriye ayırmak mümkün.

Outdoor Bıçaklar: Doğa yürüyüşü, dağcılık, kampçılık gibi faaliyetlerde  kullanılan, hafif, küçük ve sağlam bıçaklardır.

Av Bıçakları: Avlanmakta ve deri yüzmede kullanılan çok keskin, büyük ve güçlü bıçaklardır.

Survival (Bushcraft) Bıçaklar: Her işte kullanılabilecek, çok fonksiyonlu, sağlam bıçaklardır.

Bizim burada ele alacağımız, outdoor ve survival tipi bıçaklardır. Av bıçakları konusunda, av merakı olan arkadaşların yazması sanırım daha doğru olur.

İYİ BİR BIÇAĞIN TEMEL İŞLEVLERİ ŞUNLAR OLMALIDIR..

** Kesme

** Yarma/Bölme

** Kazma

** Yontma

BIÇAĞIN BU İŞLEVLERİNDEN YARARLANARAK, DOĞADA ŞU İŞLER YAPILABİLİR.

** Barınak Yapma

** Ateş yakma

** Alet/mobilya/eşya yapma

** Avlanma

** Yemek hazırlama

** Kişisel Savunma

** İlk yardım

Bıçak seçerken, yukarıda belirtilen 4 işlevi yerine getirebiliyor olması ve sağlamlık temel alınmalıdır. Ancak bıçak seçimine etki eden başka faktörlerde vardır.

1. Boyut: Bıçak boyutu büyüdükçe, kesme, yarma vb. kaba işleri daha iyi yapmak mümkünken, yontma, şekil verme gibi daha ince işleri yapmak zorlaşır. Tabii bunun tersi de geçerlidir. Küçük bir bıçakla ince işleri daha kolay yapabilirken, ağaç /odun kesme gibi işleri yapmak oldukça zordur. Outdoor bıçaklar küçük, en fazla 10-12 cm., survival bıçaklar ise en fazla 25 cm. boyunda (tam boy) olmalıdır. 

2. Sabit ya da katlanabilir olması: Bıçaklar katlanabilir ya da sabit olarak üretilir. Hiç tartışmasız sabit bıçaklar çok daha güvenilirdir. Çünkü katlanabilir bıçakların, ağır işler altında kat yerlerinden kırılma ihtimali yüksektir. Ancak daha küçük ve daha hafiftirler, düştüğünüzde bir yerinize saplanma ihtimali yoktur. O nedenle doğa yürüyüşü, dağcılık ve kampçılık gibi faaliyetlerde kullanılabilirler. Ama bıçaktan beklentiniz bir hayatı idame bıçağı olması ise, kesinlikle sabit bir bıçak seçmelisiniz.

 Katlanabilir Bıçak

3. Pırazvana: Pırazvana (İngilizce Tang ) bıçağın sapa giren kuyruğudur . Sabit bıçaklar için geçerli bir terimdir. Yarım, ince, üçgen, tam vb. farklı şekillerde olabilir. İyi bir hayatı idame bıçağı tam pırazvana olmalıdır. Çünkü tam pırazvana bıçaklar çok daha sağlamdır, kolay kolay kırılmazlar. Ayrıca, üstlerine kaplanan sapları kırılsa bile, iple sarılarak ya da bir tahta parçasına bağlanarak kullanılabilirler.

 İple sarılarak sap yapılmış tam pırazvana bıçak

4. Bıçak çeliği: Binlerce çelik türü var. Su çelikleri, Karbon çelikleri, Yağ çelikleri, Hava çelikleri, Toz metalürjik çelikler, Yay çelikleri, Yüksek hız çelikleri, Darbe çelikleri vb. Bunlarında her birinin binlerce alt çeşidi var. Eğer metalurji ile uğraşmıyorsak, bıçakta kullanılan çelik türüne asla tam hakim olmamız mümkün değil. O nedenle bıçak çeliğinde aradığımız özellikleri bilmekte yarar var. İyi bir bıçak, ağaç / odun kesme gibi ağır işlemleri yapabilecek sertlikte, ancak kırılgan olmamalıdır. Bilenebilmeli, paslanmaz olmalıdır.

5. Bıçak et kalınlığı: Bıçak çeliğinin et kalınlığı, boya bağlı olarak outdoor bıçaklar için 3-5 mm, survival bıçaklar için 4-6 mm. olmalıdır. Bıçak boyu ile birlikte et kalınlığıda artmalıdır.

6. Bıçak Şekli: Pek çok farklı bıçak tasarımı vardır. Hatta sinir bozacak kadar çok. Kimisi bir fonksiyonu öne çıkarmak için tasarlanırken, kimisi de estetik nedenlerle tasarlanmıştır… Estetik bizim seçim önceliğimizin son sırasında olmalıdır. Fonksiyonellik ve sağlamlık esas belirleyicidir. Çünkü estetik olmasına rağmen pek çok bıçak sağlam ve güvenilir değildir. Örneğin sivri uçlu bıçaklar. Kolay saplanırlar ancak kolay kırılırlar. Temel olarak gerek outdoor, gerekse survival bıçak şeklinde şunları aramalıyız.

         a. Tek taraflı bıçaklar tercih edilmelidir. Çünkü bu tür bıçakları, keskin olmayan yüzüne bir ağaç parçasıyla vurarak balta gibi kullanma imkanı vardır. Çift taraflı bıçaklar bu şekilde kullanılamaz.

         b. Bir kısmı ya da bir tarafı testere gibi tırtıklı olan bıçakları tercih etmeyin. Çünkü testere özelliği bıçakta fonksiyonel değildir. Ayrıca diğer fonksiyonları (arkasına vurarak bölme/yarma gibi) bozar. Onun yerine yanınızda kaliteli bir tel testere taşıyın.

         c. Sivri uçlu bıçakları tercih etmeyin. Benim önerim aşağıdaki gibi klasik yarı convex uçlu bir bıçaktır. İkinci seçenek olarakta yukarıdaki fotoğrafta olduğu gibi tam convex uçlu bir bıçak seçebilirsiniz.

         d.  Pusulası olan, içinden kibrit çıkan vb. pek çok fantastik özellik verilmiş bıçakları tercih etmeyin. Bıçaktan beklediğimiz, yönümüzü bulmamıza yardımcı olması değildir.

7. Sap: Seçeceğiniz bıçağın sapı elinize tam olarak oturmalıdır. Ayrıca ip bağlama deliği ve parmak koruyucu kısmı (balçak) mutlaka olmalıdır.İp bağlama deliği, doğada çok değerli olan bu aleti kaybetmenize engel olmak ve gerektiğinde bir dala bağlayarak mızrak gibi silahlar yapmanıza yarar. Bıçak sapları ahşap olabileceği gibi, modern sentetik malzemelerden de yapılmış olabilir. Ahşap estetik olmasına rağmen, su ve nemde kolay bozulur ve kaygan hale gelir. Bu nedenle micarta gibi sentetik malzemelerden yapılmış bıçaklar tercih edilmelidir.

8. Kılıf: Kılıf taşırken, bıçakla bir yerinizi kesmemenize ya da malzemelerinizi delmemenize yarayan bir koruyucudur. Ayrıca kullanım kolaylığı sağlarar. Belde taşıyabileceğiniz modelleri olduğu gibi, ayakta ya da boynunuzda taşımanıza imkan veren modelleri de vardır. Kılıf tercihi kişiseldir.

Bıçak seçerken bu temel kriterleri göz önünde bulundurmalı, seçtiğimiz bıçak hakkında da daha önce bu bıçağı kullanmış kullanıcılardan detaylı bilgi almalıyız.