PRATİK HAVA TAHMİN YÖNTEMLERİ
Gördüğüm kadarıyla, insanların kafasındaki korkular genelde farklı olsa da (vahşi hayvanlar, yılan, akrep vs.), gerçekte doğada karşılaşabileceğiniz tehlikelerin büyük bir kısmı (Hipotermi, yıldırım çarpması, sel gibi), hava durumuna ilişkindir. Bu nedenle doğaya çıkan birinin, pratik hava tahmin yöntemlerini bilmesi çok önemlidir.
Çıktığımız doğa yürüyüşü bir kaç günlükse pek bir sorun yoktur. Çünkü çıkmadan önce sağlıklı bir hava raporu alabiliriz. Ama yürüyüş süresi uzadıkça, ya hiç hava durumu bilgisi alamayız, ya da aldığımız bilginin güvenilirliği azalır. (Meteorolojik raporların süresi uzadıkça güvenilirliği azalır. Örneğin yarına ilişkin bir hava raporu son derece güvenilir iken, 15 gün sonrasına ait bir raporun güvenilirliği çok azdır.) Bu nedenle doğada pratik hava tahmin usullerini bilmemiz çok işe yarar.
Pratik hava tahminini pek çok şekilde yapabiliriz.
1. GÜNEŞE BAKARAK HAVA TAHMİNİ:
Güneş doğarken gökyüzünün kızıla çalması fırtınaya, akşam güneş batarken kızıla çalması ise güzel havaya delalettir. Güneş batarken gökyüzü pembeye çalıyor ise, şiddetli fırtına ve yağmur gelecek demektir.
2. AYA BAKARAK HAVA TAHMİNİ:
a. Ay doğarken beyaz renkli ise iyi havaya, sarı renkli ise yağmura, kırmızı renkli ise fırtınaya delalettir.
b. Ayın çevresinde hale varsa (hale, ayı çevreleyen bir ışık demeti) fırtınaya delalettir. Hale ne kadar küçükse fırtına o kadar yakın demektir.
3. YILDIZLARA BAKARAK HAVA TAHMİNİ:
Yıldızların gök yüzünde fazla sayıda ve parlak olarak gözükmesi iyi havaya, az sayıda ve sönük gözükmesi ise kötü havaya delalettir.
4. GÖKKUŞAĞINA BAKARAK HAVA TAHMİNİ:
Sabah görünen gökkuşağı kötü havaya, akşam üzeri görülen gökkuşağı iyi havaya delalettir.
5. BULUTLARA BAKARAK HAVA TAHMİNİ:
Bulutların tipine göre, çok gelişmiş tahmin metodları mevcuttur. Ama ben bunların doğa yürüyüşçüleri açısından bir anlam ifade ettiğini düşünmüyorum. Çünkü KÜMÜLÜS, FRAKTOKÜMÜLÜS, STRATOKÜMÜLÜS, ALTOKÜMÜLÜS , SİRÜS vb.daha pek çok bulut tipini bakıpta ayırabilecek bir babayiğit göremiyorum. (Meteorologları hariç tutuyorum) Doğa yürüyüşçünün ihtiyacı olan hava tahmin metodu çok basit olmalıdır. Bu da benim bulutlara bakarak hava tahmin usullerim..::))
** Havada bulut yoksa veya çok az ise iyi havaya,
** Havada bulut çoksa kötü havaya,
** Bulutlar pamuk gibi beyaz ise iyi havaya,
** Bulutlar siyaha ya da griye çalıyorsa kötü hava ve yağmura
** Bulutlar alçak ise yağmura delalettir.
6. FIRTINALAR KANUNUNA GÖRE HAVA TAHMİNİ:
Bu metodun esası rüzgar yönündeki değişime göre hava tahminine dayanır. Yüzünüzü tam rüzgara dönün ve kollarınızı iki yana açın. Sonrada yaklaşık 15 derece sağa dönün. Şimdi sağ kolunuz alçak basınç, sol kolunuz ise yüksek basınç merkezini göstermektedir.
Kuzey yarı kürede, eğer rüzgarın yönü, KUZEY’den KUZEYDOĞU, DOĞU’dan GÜNEYDOĞU yönüne gibi saat istikametinde değişiyorsa, yüksek basınç, yani iyi hava yaklaşıyor demektir. Yok eğer rüzgarın yönü, KUZEY’den KUZEYBATI, DOĞU’dan KUZEYDOĞU yönüne gibi saat istikametinin aksine değişiyorsa, alçak basınç, yani kötü hava geliyor demektir. (DİKKAT… GÜNEY YARIMKÜREDE TAM TERSİDİR)
İnternette biraz dolaştığınızda daha pek çok hava tahmin yöntemi olduğunu göreceksiniz. Kırlangıçların uçuşundan, kamp ateşinin dumanına, romatizma ağrısından, horozların ötmesine kadar. Ancak onlara iki nedenle bu yazıda yer vermedim. Birincisi bunların çoğu benim bildiğim yöntemler değil. O nedenle de doğru olup olmadıkları konusunda bir fikrim yok. İkincisi ise yöntem, usul ne kadar çoksa işiniz o kadar zor. Doğada kullanacağınız usuller çok basit olmalıdır.
Benim yukarıda bahsettiğim yöntemler ise, havadaki nem oranına, rüzgar kanunlarına göre pratikleştirilmiş bilimsel tahmin metodlarıdır. Basit ve güven dereceleri yüksektirler. Bir de bir kaç tahmin usulünü bir arada kullanarak tahmin yaparsanız, size çok doğru sonuçlar verirler.
DOĞAYA KAÇIŞ 
Önemli bilgiler, dikkatle takip ediyorum sitenizi. İyi çalışmalar.
BeğenBeğen
Teşekkürler..
BeğenBeğen
Yürüyüşçüler, kampçılar, avcılar gibi doğada vakit geçiren kimselerin Anadolu halk takvimini ve bu takvimle ilişkilendirilen hava durumu bilgisini de ciddiye alması gerekir. Binyıllarca süren tecrübeler neticesinde bu bilgiler edinilmiş olup belli başlı meteorolojik olayların hangi zamanlarda gerçekleşeceği bu takvimde belirtilmiştir. Kocakarı soğukları, Abrul beşi, Mart Dokuzu, Zemheri, Karakış gibi…
Bunun haricinde söylenene göre Ay’ın dolunay evresinden çıkıp yavaş yavaş küçülmeye başlaması ve en sonunda Yeni Ay’a (hilal durumuna) geçişi esnasında Yeni Ay’a geçişin olduğu birkaç gün (tam olarak kaç gün bilmiyorum) hava durumunda bir kötüleşme olurmuş. Bu nedenle eskiden tarımla uğraşanlar (günümüzde kırsalda hala bilenler vardır) tarımla ilgili bir iş yapacakları zaman (ekin biçmek gibi) “Ay döndükten sonra işe başlayalım” derlermiş. Yani Ay hilal görünümüne geldikten sonra hava düzelince işe başlayalım derlermiş. Bu bilgiyi bizzat gözlemleyerek tecrübe etmedim ama tecrübe etmek için gözlemleyip gerçekten de Ay’ın Yeni Ay evresine geçişinde hava durumunda bir değişme olup olmadığına bakmak faydalı olacaktır.
BeğenBeğen
Teşekkürler Ahmet, bunları bilmiyordum. Ama tüm hayatı doğaya bağlı olan çiftçilerin bu konuda hepimizden iyi olduğuna eminim.
BeğenBeğen
Merhaba; “Halk Takvimi”ni yıllar öncesinden itibaren dikkate alırım. Beni hiç yanıltmadı. Günümüz için sapma yaşanabilir. Mevsimlerde şaşılacak ölçüde sapma oluştu. Denemekte yarar vardır. Sevgi ve saygılar..
HALK TAKVİMİNDEN SEÇMELER
Meteorolojinin bilimsel çalışmalarından binlerce yıl önceye kadar dayanan gözlemler sonunda oluşan halk takvimi, günümüzde de önemini sürdürmektedir.
Bu takvimde yer alan önemli günlerin bir bölümü şunlardır:
08 0cak: Zemheri Fırtınası.
28 Ocak: Ayandon Fırtınası.
30 Ocak: Erbainin sonu.
31 Ocak: Hamsin başlangıcı (50 gün süren soğuklar).
20 Şubat: Birinci Cemre (Havaya).
27 Şubat: İkinci Cemre (Suya).
05 Mart: Üçüncü Cemre (Toprağa).
11 Mart: Kocakarı soğuğunun başlangıcı
(Yarışmaya katılacaklar için ek bilgi: Eyyamı Husum denilen 7 günlük kocakarı soğuğunun her gününün özel adları sıra ile Sın, Sinnaber, Vabır, Amir, Mutemir, Muallel ve Matfiyülcemerdir).
18 Mart: Kırlangıç Fırtınası.
21 Mart: Nevruz.
26 Mart: Çaylak Fırtınası.
19 Nisan: Kuğu Fırtınası.
20 Nisan: Kocaöküz (Sittei Sevir) Fırtınası – 6 GÜN
04 Mayıs: Çiçek Fırtınası.
06 Mayıs: Hıdrellez.
18 Mayıs: Kokulya Fırtınası.
21 Mayıs: Ülker Fırtınası.
30 Mayıs: Kabak meltemi.
21 Haziran: Gündönümü Fırtınası.
30 Haziran: Yaprak Fırtınası.
03 Temmuz: Sam rüzgarlarının başlangıcı.
11 Temmuz: Çark Dönümü Fırtınası.
30 Temmuz: Kızılerik Fırtınası.
01 Ağustos: Eyyamı Bahurun (en sıcak günler) başlangıcı 8 GÜN.
(NOT: Tam tersi gerçekleşir. Yazın soğuk günleridir! [Sadi YALGIN])
25 Ağustos: Sam rüzgarlarının sonu.
31 Ağustos: Mircan Fırtınası.
22 Eylül: Müshil içme mevsiminin başlangıcı.
28 Eylül: Kestane Karası Fırtınası.
30 Eylül: Turna Geçimi Fırtınası.
05 Ekim: Koç Katımı Fırtınası.
15 Ekim: Meryemana Fırtınası.
27 Ekim: Balık Fırtınası.
11 Kasım: Pastırma yazı başlangıcı.
24 Kasım: Ülker Dönümü Fırtınası.
12 Aralık: Karakış Fırtınası.
21 Aralık: Erbain başlangıcı (ayıların inlerinden çıkamayıp tabanlarını yalayarak beslendikleri! Kış mevsiminin en soğuk 40 gününün başlangıcı). Gündönümü Fırtınası
BeğenBeğen
Merhaba Sadi Bey,
Periyodik fırtınalar takvimi, genelde en fazla 1-2 gün farklılıklarla gerçekleşiyor. Neredeyse ömrünün yarısını denizlerde geçirmiş biri olarak bunu defalarca test etme imkanı buldum. Gerçekten hiç şaşmıyor…
BeğenBeğen